سراج روزنامه سراسری صبح ایران

چالش امنیتی در نپال با هیجان اجتماعی نسل Z در عصر رسانه نویسنده عابدین شعبانی پژوهشگر حوزه حکمرانی و رسانه

نپال، کشوری با فرهنگ خاص و سنت‌های عجیب در هیمالیا، در کانون قدرت‌های منطقه‌ای چین و هند قرار دارد و با داشتن هشت کوه از ده کوه بلند جهان، به عنوان بام جهان شناخته می‌شود. کاتماندو، پایتخت نپال، به عنوان دروازه گردشگری و مرکز اقتصادی این کشور با زیرساخت‌های مدرن، همچنان آیین‌های هندو و بودایی را حفظ کرده است. اما پس از تحولات جنبش دموکراسی ۲۰۰۶ و تبدیل نپال به یک کشور سکولار، اعتراضات اجتماعی نسل Z به چالشی جدی برای ساختار حکمرانی تبدیل شده است. سخنرانی آبیشکار رائوت، دانش‌آموز ۱۶ ساله، در مورد فساد و بیکاری، او را به چهره‌ای اجتماعی در جنبش اعتراضی تبدیل کرده و بحران امنیتی بزرگی را به وجود آورده است. این اعتراضات، با خشونت اجتماعی و نقض حقوق بشر، نظم عمومی را مختل کرده و به استعفای نخست‌وزیر و تغییرات عمده در ساختار سیاسی نپال منجر شده است. آینده نپال اکنون به توانایی نسل جوان در تشکیل دولتی منسجم و جلوگیری از هرج و مرج بستگی دارد.

نپال کشوری با فرهنگ خاص و سنتهای عجیب در هیمالیا در منطقه ژئوپلتیک قدرتهای منطقه ای چین و هند قرار داشته و با داشتن هشت کوه از ۱۰ کوه بلند جهان در زمینی مرتفع، بام جهان اورست را تصاحب کرده است
کاتماندو، بعنوان پایتخت و مقر توسعه مرکزی با زیر ساخت های مدرن، بعنوان دروازه گردشگری و مرکز اقتصاد نپال محسوب و با معابد و صومعه های تاریخی فراوان، آیین هندوها و بودایی ها را حفظ کرده است،هر چند با تحولات جنبش دموکراسی ۲۰۰۶ به یک کشور سکولار تبدیل شد اما در روزهای اخیر، اعتراضات اجتماعی نسل Z ساختار حکمرانی را در این کشور دستخوش تحولات امنیتی کرده است
طبق شواهد میدانی، آبیشکار رائوت، دانش‌آموز ۱۶ ساله‌،طی سخنرانی در مدرسه به فساد اداری، بیکاری و نارضایتی‌های عمومی اعتراض و لزوم تغییرات اساسی در ساختار سیاسی و اقتصادی را مطالبه می کند. بازتاب گسترده صحبت‌های این دانش آموز در فضای مجازی، رائوت را به چهره‌ای اجتماعی در جنبش اعتراضی نسل Z نپال تبدیل نموده و بحران امنیتی بزرگی را ایجاد کرده است
این اعتراضات با خشونت اجتماعی فراگیر و زیر پا گذاشتن حقوق شهروندی و لغو قوانین حقوق بشری، نظم عمومی نپال را مختل و منجر به استعفای نخست‌وزیر وقت، کی‌پی شرما اولی و تغییرات عمده در ساختار سیاسی نپال شد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که با گسترش اعتراضات نمادهای قدرت، از کاخ ریاست‌جمهوری تا مجلس، تخریب و با خشونت فراوان به آتش کشیده شدند و نپال و آینده پرابهام آن، کانون توجه رسانه های جهان گردیده است که نیازمند مطالعات میدانی و تحلیل های راهبردی است 
اما در نگاه اول این چالش امنیتی، می تواند نمونه ای از هیجان اجتماعی فراگیر با محوریت فضای مجازی کنترل نشده، نظم عمومی ملتها را دستخوش تحولات بنیادین کرده و نقش نسل Z را در تعیین سرنوشت و نفوذ در حکمرانی برجسته نماید، نسلی که در‌ دوران امپراطوری بی حد و حصر فضای مجازی، دچار آرمانگرایی افراطی شده و از قابلیت انطباق اجتماعی کمتری برخوردار است و به همان میزان به ارزش های اجتماعی و میراث فرهنگی کهن و زیست مسالمت آمیز، نگاه تردید آمیزی دارد.
بحرانِ نپال البته پیش از آنکه «انقلاب» باشد، هشدار و تلنگری تاریخی است تا فراموش نکنیم جوانان سرمایه های ارزشمندی هستند که میراث دار آینده کشورشان خواهند بود لذا بایستی زمینه ورود آنها به عرصه حکمرانی فراهم گردد و اعتماد ملی جوانان، سرمایه ای است که با فرهنگ سازی اجتماعی همراه با پیمایش ملی جوانان و لزوم اصلاحاتِ واقعی و عملگرایانه تحقق می یابد. در غیر این صورت ممکن است بعلت هیجانات اجتماعی از طریق راه‌های غیرمتعارفی همچون کفِ خیابان و اعمال خشونت جستجو گردد.
نتیجه تحلیل
حوادث نپال را باید نمونه ای از پیچیدگی های حکمرانی در عصر امپراطوری رسانه ها دانست، زیرا در نپال، شاهد یک هیجان اجتماعی فراگیر از نسل Z هستیم که تعریف روشنی از حاکمیت و حکمرانی نداشته و خشونت نامشروع را ابزاری برای رسیدن به اهداف مشروع قلمداد می کند در شرایطی که بشریت در هزاره سوم، روش ها و ابزارهای بهتری را با رعایت مصالح اجتماعی و امنیت عمومی، برای رسیدن به اهداف اجتماعی مشروع، تعریف کرده است که نمونه آن تشکیل احزاب و تشکل های مردمی و مراجعه به آرای عمومی و برگزاری انتخابات سالم است
با این وجود آینده نپال به این بستگی دارد که آیا نیروهای جوان و کم تجربه می‌توانند یک دولت موقت منسجم تشکیل دهند یا کشور به ورطه هرج و مرج و جنگ داخلی سقوط کرده و محلی برای نفوذ قدرتهای بزرگ برای چپاول سرمایه های ملی و نابودی نسل‌های آینده تبدیل خواهد شد.