گزارش سراج:

روزنامه سراج/نکاتی در خصوص پرونده شرکت چای دبش

در این پرونده تخلفی از وزارت جهاد کشاورزی و صمت صورت نگرفته است ولی تخلفات مربوط به بانک مرکزی در افزایش تخصیص و تامین ارز و عدم رفع تعهدات ارزی شرکت مزبور در حال رسیدگی هست.

۱- از سال ۱۳۹۸ تا انتهای سال ۱۴۰۱ شرکت دبش در حدود ۳/۳ میلیارد دلار ارز برای واردات ماشین آلات و تجهیزات فرآوری چای و واردات چای گرفته است.

۲- این شرکت در حدود ۱/۴ میلیارد دلار تعهد ارزی دارد، یعنی در ازای دریافت ارز، هنوز کالایی شامل تجهیزات و ماشین آلات به کشور وارد نکرده است. 

۳- مسئولیت بررسی و اعلام تعهد ارزی شرکت ها به وزارت صمت و جهاد کشاورزی در سامانه جامع تجارت، بعهده بانک مرکزی کشور است که در مورد ثبت سفارش واردات چای شرکت مذکور برای سال‌ ۱۴۰۱، بانک مرکزی در سامانه جامع تجارت اعلام عدم تعهد ارزی نکرده است در حالیکه شرکت مذکور دارای حدود ۱/۴ میلیارد دلار تعهد ارزی بوده است.

۴- این شرکت براساس پروانه بهره‌برداری که از وزارت صمت دریافت کرده است، دارای ظرفیت بهره برداری ۱۳۰ هزارتن در سال بوده  و ۱۳۰ هزارتن نیز جواز تاسیس جدید اخذ نموده است. بر اساس مصوبه هیات دولت در سال ۱۳۹۸، کارخانجات اجازه دارند به اندازه پروانه بهره برداری خود مواد اولیه وارد نمایند و از سقف و سابقه معافند. لذا شرکت مذکور طبق مقررات امکان واردات ۱۳۰ هزار تن در سال را داشته است.

۵- مراحل ثبت سفارش چای در کشور به شرح زیر است:
الف: شروع ثبت سفارش از طرف بازرگان یا تولید کننده در سامانه جامع تجارت که در وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت مستقر است. در این مرحله سابقه، نوع کیفیت کالا، میزان ارز مورد نیاز و رفع تعهد ارزی مورد رسیدگی قرار می گیرد و ثبت سفارش تایید می گردد.
ب: بعد از تایید مرحله اول، ثبت سفارش فوق به اداره کل انفورماتیک و صنایع تبدیلی وزارت جهاد کشاورزی ارسال می گردد و اداره کل مربوطه در صورت تطبیق میزان پروانه بهره برداری با میزان ثبت سفارش و تایید تولید کننده بودن، اقدام به تایید سفارش می کند.

۶- براساس مکاتبه معاون سابق بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی خطاب به بانک مرکزی در مورخ ۱۲ مهرماه ۱۴۰۱ (قبل از شروع التهابات ارزی و افزایش تامین ارز توسط بانک مرکزی) از بانک مرکزی خواسته است که تامین ارز این گروه متوقف شود و کلیه ثبت سفارش های آن نیز در جهاد کشاورزی متوقف و تعلیق گردیده است.

۷- نکات اساسی این پرونده که در دستگاه نظارتی و امنیتی در حال پیگیری است عبارتند از: الف) سلامت کالای وارد شده به کشور که وظیفه سازمان غذا و دارو است و گویا چای سنواتی که قابلیت مصرف انسانی ندارد را از کشور خارج و مجددا به عنوان چای خارجی به کشور وارد کرده است. ب) تطابق کالای وارد شده با کالای ثبت سفارش شده که وظیفه گمرک است، به گونه‌ای که چای ۹ دلاری هندی ثبت سفارش شده است ولی چای دو دلاری کنیایی به کشور وارد شده است. ج) وضعیت تعهد ارزی این شرکت و چرایی عدم اعلام آن در سامانه جامع تجارت و تخصیص و تامین ارز توسط بانک مرکزی.

۸- پرونده شرکت دبش از مهرماه ۱۴۰۱ با گزارش وزارت جهاد کشاورزی و دستور معاون اول رئیس جمهور و بررسی دبیرخانه ستاد مبارزه با فساد ریاست جمهوری، در دستور کار وزارت اطلاعات قرار گرفت و عوامل دخیل در سوء جریان را شناسایی نمود و مدیران شرکت مذکور را ممنوع الخروج کرد و در حال حاضر پرونده تخلفات آنان و سایر افراد ذی مدخل در پرونده در حال رسیدگی است.

۹- در این پرونده تخلفی از وزارت جهاد کشاورزی و صمت صورت نگرفته است، ولی تخلفات مربوط به بانک مرکزی در افزایش تخصیص و تامین ارز و عدم رفع تعهدات ارزی شرکت مزبور در حال رسیدگی هست.