یادداشت امروز

روزنامه سراج/مهدی قیاسی:طرح ولایت؛ یکبار برای همیشه

یکی از معیارهای و شاخص‌های مهم درباره اثر گذاری یک کار فرهنگی موفق، ماندگاری و دوام تاثیرات و اصلاح بینش‌ها است. گاهی کارهایی برای اصلاح برخی رفتارها و گرایش‌ها انجام می‌شود اما چون این کارهای فرهنگی مبتنی بر اصلاح بینش‌ها و اعتقادات نیست با کمترین تحولاتی، تمام این رفتارها و گرایش‌ها از بین می‌رود.

مرحوم علامه مصباح یزدی رحمت الله علیه  فرمودند: باید یک بار برای همیشه کلاه خود را قاضی کنیم، و ببینیم آیا آنچه انبیا گفتند، راست است یا دروغ؟ آیا راهی برای فهمیدن صدق و کذب گفته‌های ایشان وجود دارد؟ معروف است که سه نسل برای کشف الفبای خط میخی تلاش کردند! حال، آیا تلاش برای فهمیدن صحت و سقم ادعای وجود خدا و قیامت، که اعتقاد و التزام به آن در سعادت و شقاوت ابدی انسان تأثیرگذار است، به اندازه کشف خط میخی اهمیت ندارد؟  بیش از بیست سال اساتید بزرگی در این حوزه زحمت کشیده‌‌اند تا پاسخ‌هایی روان و مستحکم برای این سؤال‌های بنیادین بیابند، که می‌توان در یک دوره چهل روزه، آنها را فراگرفت. این دوره که «طرح ولایت» نامیده شده، پاسخ‌های یقین‌آور به سؤالات اساسی و بنیادین هر انسان است، که به برکت انقلاب و رهنمودهای امام(ره) و رهبری طرحی آماده شده، اجازه نمی‌دهد که در این زمینه، مسأله‌ای حل نشده در ذهنتان باقی بماند.
کار فرهنگی موفق
یکی از معیارهای و شاخص‌های مهم درباره اثر گذاری یک کار فرهنگی موفق، ماندگاری و دوام تاثیرات و اصلاح بینش‌ها است. گاهی کارهایی برای اصلاح برخی رفتارها و گرایش‌ها انجام می‌شود اما چون این کارهای فرهنگی مبتنی بر اصلاح بینش‌ها و اعتقادات نیست با کمترین تحولاتی، تمام این رفتارها و گرایش‌ها از بین می‌رود.
مقام معظم رهبری در ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ در دیدار با دانشجویان فرمودند: در ابتدای پیروزی انقلاب برخی جوانان مسلمان که دارای مبانی معرفتی قوی نبودند، جذب گروه های التقاطی شدند و در نهایت هم به روی هم‌میهنان خود اسلحه کشیدند و به زیر پرچم صدام رفتند اما جوانانی که مبانی قوی داشتند، محکم ایستادند.
ایشان به یک نمونه دیگر اشاره کردند و افزودند: برخی افراد در ابتدای انقلاب بسیار انقلابی عمل می‌کردند اما به دلیل مبانی ضعیف معرفتی اکنون جزو پشیمان‌ها هستند که یکی از مسائل انقلاب اکنون همین حضرات پشیمان شده هستند.
اصلاح مبانی معرفتی کلیدی‌ترین نقطه برای شروع یک کار فرهنگی موفق، اثر گذار و بادوام است که بارها مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است. طرح ولایت با سابقه ای قریب به ۲۷ سال با تلاش مرحوم علامه مصباح یزدی رحمت الله علیه به این مهم می‌پردازد، به همین جهت بارها توسط مقام معظم رهبری مورد تاکید واقع شده است و تحولات زیادی در فارغ‌التحصیلان این طرح مبارک در این سال‌ها مشاهده می‌شود.
مرور برخی از ویژگی های طرح ولایت
برخی از ویژگی‌های طرح ولایت را اگر بخواهیم بصورت خلاصه مرور کنیم باید به موارد ذیل اشاره کرد:
۱_ بنیان سازی: در طرح ولایت بنیان‌های اساسی و اعتقادی اسلام مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.
۲_ اثبات مبانی معرفتی در قالب یک نظام منسجم و بهم پیوسته: این نظام منسجم از کتاب معرفت‌شناسی آغاز می‌شود و در ادامه کتاب های خداشناسی، انسان شناسی، فلسفه اخلاق، فلسفه حقوق و فلسفه سیاست هر کدام در ۱۷ جلسه آموزشی به ترتیب و در قالب یک مجموعه بهم پیوسته که پیش نیاز هر کتاب، کتاب‌های قبلی و پیش‌نیاز هر درس، درس‌های قبلی است آموزش داده می‌شود.  
۳_ استفاده از ادله‌ی عقلی: اثبات تمام اجزای این منظومه‌ی معرفتی تماما از طریق ادله‌ی عقلی انجام می‌شود.
۴_ مدرسین قوی: مدرسین این طرح، دوره‌های تربیت مدرس را در مرکز آموزش‌های آزاد موسسه امام خمینی ره گذرانده‌اند. این اساتید دوره‌های آموزشی و کارگاه های تربیت مدرس را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند و هر سال در نشست های تخصصی دانش افزایی اساتید حضور دارند.  
۵_ نظارت و ارزیابی مداوم: تدریس اساتید طرح ولایت در تمام دوره‌های طرح ولایت از طریق فراگیران، صوت کلاس‌ها و نمایندگان مرکز آموزش‌های آزاد موسسه امام خمینی ره مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد.
۶_ برنامه‌های فرهنگی و محیط با نشاط: در طول دوره برنامه‌های فرهنگی همانند درس اخلاق، مشاوره فردی، جلسات بصیرتی، برنامه‌های مناسبتی و .... به میزانی که به محتوای آموزشی و کلاس های فراگیران لطمه‌ای نزند، برگزار می‌شود. در طرح ولایت تمام برنامه‌ها، بجز کلاس‌های آموزشی اختیاری و جهت ایجاد نشاط در دوره است.
۷_ بروزرسانی کتب: کتاب‌های طرح ولایت در صورت نیاز در شورای علمی مرکز آموزش‌های آزاد موسسه امام خمینی ره مورد بازبینی قرار می‌گیرد.
۸_ مباحثه: سه جلسه‌ی آموزشی در هر کتاب مربوط به مباحثه‌ی دروس تدریس شده است و این مباحثه در قالب گروه‌های پنج نفره انجام می‌شود. در این مباحثه‌ها اساتید حضور فعال دارند و پاسخگوی سوالات فراگیران هستند.
طرح ولایت در کلام مقام معظم رهبری: ان‌شاءالله این‌ کار [طرح ولایت] هم‌ باید روزبه‌روز به‌ همین‌ صورت‌ قوی‌ و خوب‌، توسعه‌ پیدا کند و کسانی‌ که‌ دست‌اندرکار مسائل‌ فرهنگی‌ هستند، مغتنم‌ بشمارند، قدر بدانند و از آن‌ استقبال‌ بکنند. شما جوانان‌ عزیز [دانش‏آموختگان طرح ولایت] ـ هم‌ پسرها، هم‌ دخترها، هم‌ دانشجویان‌، هم‌ دانش‌آموزان‌ ـ این‌ آگاهی‌هایی‌ را که‌ به‌دست‌ آوردید، معلوماتی‌ که‌ کسب‌ کردید و کتاب‌هایی‌ را که‌ فراگرفتید، استمرار ببخشید و رابطه‌ی‌ خود را با این‌ مرکز، ادامه‌ بدهید. (بیانات در جمع دانش‌آموختگان طرح ولایت۱۳۷۸/۶/۱۳)
ثمره‌ی ۷۰ سال مجاهدت...
مرحوم علامه مصباح یزدی رحمت الله علیه، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در همایش نسیم بهشتی که به منظور تجلیل از برگزیدگان بیستمین دوره طرح ولایت کشوری برگزار شد، فرمودند: بنده قریب به 70 سال است که مشغول تحصیل علوم دینی هستم و به اندازه وسع خودم، کارهایی نیز چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب انجام داده‌ام؛ اما صادقانه می‌گویم که آنچه امروز به نام طرح ولایت معروف است، بهترین خدمتی بوده است که بنده در طول این ۷۰ سال در انجام آن سهمی داشته ام. بنده معتقدم بهترین خدمتی که می‌توان برای نسل آینده کرد، انتقال این مفاهیم به صورت معقول و قابل باور و قابل عمل است؛ مهم محتواست، حال با هر عنوان و به اسم هر کسی می‌خواهد انجام شود.
تابستان ۱۴۰۱ مشهدالرضا میزبان بیش از ۵۰۰۰ طرح ولایتی بود
در حالی‌که بیش از ۲۵ هزار نفر متقاضی شرکت در دوره‌های طرح ولایت تابستان ۱۴۰۱ بودند بدلیل محدودیت ظرفیت بر اساس گزینش فراگیران این دوره برای بیش از ۵۰۰۰ نفر در مشهد مقدس برگزار شد.
 ۳۰۰ برادر طلبه ایرانی و ۱۰۰ برادر طلبه خارجی از مجموعه‌ی جامعه‌المصطفی در اردوگاه مفتاح مشهد از اول تیرماه ۱۴۰۱ این دوره را با مشارکت مرکز آموزش‌های آزاد موسسه امام خمینی ره و حوزه علمیه قم گذراندند.
بیش از ۲۱۰۰ معلم و فعال فرهنگی خواهر و برادر در دو بازه زمانی ۱۰ تیرماه و ۵ مردادماه دوره چهل روزه‌ی طرح ولایت را در اردوگاه کاوه، اردوگاه مازندران و دانشگاه علوم پزشکی مشهد با مشارکت مرکز آموزش‌های آزاد موسسه امام خمینی ره و بنیاد علوی به پایان رساندند.
همچنین ۲۷۰۰ دانشجوی خواهر و برادر از سراسر کشور در  دو بازه ۲۳ تیرماه و ۵ مرداد ماه در اردوگاه امام رضا علیه السلام سیدی، اردوگاه امام رضا علیه السلام نخرسی و دانشگاه فردوسی مشهد با مشارکت مرکز آموزش‌های آزاد موسسه امام خمینی ره و سازمان بسیج دانشجویی این دوره را گذراندند.
علاوه بر این دوره‌های یک تا چند کلاس  برای حوزه علمیه خواهران شیراز، حوزه علمیه خواهران و برادران یزد و حوزه علمیه برادران اصفهان برگزار شد.
*مسئول ستاد برگزاری دوره‌های طرح ولایت تابستان ۱۴۰۱ موسسه امام خمینی(ره)