یادداشت امروز

روزنامه سراج/یادداشت،زهرا سبحانی: «دیه بر عاقله است»

در مقام ناصح نیستم؛ اما برای کم کردن از آمارهای وحشتناک "سقط" در خبرگزاری‌های رسمی و غیر رسمی، می‌طلبد که مدیران و مسئولان امر برای جبران مافات این غفلت که چنین فاجعه‌ای به بار آورده است، اقدامی فرهنگ‌ساز داشته باشند؛ چرا که دیه با عاقله است.

در گذشته، اگر شخصی مرتکب خطایی می شد به بزرگان او خرده می گرفتند که چرا از وقوع این خطا جلوگیری نکرده اند، و ترک این فعل را با ضرب المثل "دیه بر عاقله است" گوشزد می کردند.
فارغ از بُعد فقهی و حقوقی این مطلب که پرداخت به آن در این مقال نمی گنجد، اصطلاح عامیانه آن مورد نظر است؛ گرچه دنیای امروز تاکید دارد که واژگان، در معنای حقیقی خود استفاده شود؛ اما در خیلی از موارد هم نشان داده است که با خود "حقیقت" سر جنگ دارد؛ از این رو، با تعابیر و اصطلاحات متفاوت و بعضاً رنگ شده، سعی بر کتمان و یا تغییر ماهیت آن دارد.
برای نمونه می‌توان به مسئله ی "سقط جنین" اشاره کرد. اصطلاحی که برای کتمان مسئله ی فقهی "قتل نفس" به جامعه القا شد تا جایی که قبح "قتل نفس"، نه کاملا، ولی شکسته شد و از بدی روزگار حتی دامن گیر قشر مذهبی ما هم شده است.
خانمی را می شناسم که به دلیل بارداری در دوران عقد و یا دوستی که بخاطر رعایت نکردن مستحبات قبل از بارداری، هر دو اقدام به قتل نفس کرده بودند.
اولی برای فرار از حرف و حدیث مردم و در اصطلاح رعایت آنچه که در عرف جامعه، ارزش تلقی می شد؛ و دومی برای تقید به رعایت کامل مستحبات برای داشتن فرزند صالح!
با اینکه هردو مذهبی بودند، اما هیچ‌یک باور نداشتند که مرتکب قتل نفس شده اند و هر کدام قبح عمل خود را با اصطلاح پوشالی "سقط جنین"، می پوشاندند.
متاسفانه از این دست نمونه‌ها در اطراف خود بسیار می بینیم.
در مقام ناصح نیستم؛ اما برای کم کردن از آمارهای وحشتناک "سقط" در خبرگزاری‌های رسمی و غیر رسمی، می‌طلبد که مدیران و مسئولان امر برای جبران مافات این غفلت که چنین فاجعه‌ای به بار آورده است، اقدامی فرهنگ‌ساز داشته باشند؛ چرا که دیه با عاقله است.

پایان