سراج روزنامه سراسری صبح ایران
مامانی جانی، جانی مامانی!
محمدرضا آتشین صدف
«خدا نصیب گرگ بیابون نکنه انقدر که از سرشب تا صبح گریه کردم و درد کشیدم، رفتم تو زایشگاه یه جوری ماماها معاینه کردن و دست می‌کردن داخل لخته می‌کشیدن بیرون که جونم به لب رسید ولی هنوز سونو نرفتم خیلی خونریزیم کم شده دردم هم خیلی کمه. اگه بقایا بمونه چیکار می‌کنن؟ قرص مخصوص داره؟»
- «من یک ماه پیش، سقط کردم با قرص اصلاً اذیت نشدم همون دو ساعت اول سقط شد و تو چهار ساعت اول همة لخته‌ها اومد. از یه آشنا قرص گرفتم، اصل آلمان راضی بودم.»
- «پسرم دو سالش بود که دوباره باردار شدم و کورتاژ کردم. واقعاً سخت و پر درد و عذاب بود. بعداً خیلی پشیمون شدم و الان هم بعد هشت سال باز هم افسوس می‌خورم که کاش نگهش می‌داشتم. همیشه تو فکرش هستم و عذاب وجدان دارم.»
اینها دیالوگ‌های دست‌ساز منِ نویسنده نیست؛ گفتگوهای واقعی مامان‌هایی است که جان بچه‌شان را گرفته و در صفحات مجازی تجربه‌هایشان را به اشتراک گذاشته‌اند و خوانندة گرامی، خود نیز می‌تواند با جستجویی ساده در اینترنت، نمونه‌های فراوانی مشابه آنچه در اینجا آمده، پیدا کند.
بنا بر اعلام مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، سالانه بیش از 300 هزار سقط جنین عمدی غیرقانونی در کشور انجام می‌شود. (خبرگزاری تسنیم، ۸ خرداد ۱۴۰۰)
اما چه چیزی باعث می‌شود که مادری تمام دردها و خطرات این کار را به جان بخرد و به آن تن دهد؛ علل متعددی تاکنون در این زمینه شناخته شده از جمله بیماری مادر، نقایص جنینی و بارداری ناخواسته که از جهاتی شاید فراگیرترین عامل همین مورد سوم باشد؛ همچنین بر اساس پژوهشی که پژوهشکدة علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی انجام داده، به دست آمده که مشکل مالی و اقتصادی، اختلاف با شوهر، جنسیت جنین، فاصلة کم بین بارداری‌ها، سن کم مادر، سن بالای مادر، تعداد زیاد فرزندان، گرفتاری شغلی مادر، اعتیاد شوهر، بارداری نامشروع، بارداری در دوران عقد، بارداری در ابتدای ازدواج از عواملی هستند که در بارداری ناخواسته، سبب می‌شوند که مادر جنینش را سقط کند.دلایل پیشگفته و بعضی دیگر از دلایل ناگفته موجب می‌شوند که برخی مادران، به خود حق بدهند و خود را قانع کنند که جنینشان را سقط کنند و معمولاً هم تنها چیزی که ذهنشان خطور نمی‌کند یا جدی نمی‌گیرند، نگاه شرع مقدس اسلام به این عمل است؛ در حالی که از دیدگاه فقه شیعه، سقط جنین از روی عمد، حرام است و در این حکم، اختلافی میان آنها نیست و فرقی هم نیست بین این که جنین از راه مشروع ایجاد شده باشد یا نامشروع؛ همچنین بنا به اجماع فقها در حرمت سقط جنین، فرقی میان مراحل مختلف جنین نیست؛ بنابراین، پس از انعقاد نطفه و استقرار نطفه در جدار رحم که مبدأ رشد جنین است، سقط آن حرام می‌شود. سقط جنین، خواه قبل از دمیدن روح در جنین باشد یا بعد از آن و خواه با رضایت والدین باشد یا بدون رضایت آنها، در همة این حالات حرام است. البته ناگفته نماند بعضی فقهای شیعه سقط جنین را در مواردی مجاز دانسته‌اند مثل موردی که سلامتی مادر در خطر باشد یا جنین ناقص باشد یا جنین، نامشروع باشد و برای مادر عسر و عرج ایجاد کند؛ اما همین موارد مجاز هم بی‌در و پیکر و بی‌قاعده و ضابطه نیست؛ شرط و شروط متعددی باید در کار باشد تا چنین کاری مجاز شمرده شود.
غمگنانه باید اعتراف کرد که در جامعة ما افتاده این است که قبح این کار شکسته شده و مامان‌خانم با خودش می‌گوید: «شکم خودمه، بچة خودمه اختیارش رو دارم؛ تازه هنوز هم همچین بچه نشده، کسی هم متوجه نمی‌شود، پس به کسی ربطی ندارد». همین مامان را اگر بگویی بچة دو ساله‌ات را ببر توی آشپزخانه با چاقوی بزرگ دسته‌بلند تیزت گلویش را ببر، قبول نمی‌کند و می‌گوید مگر من «جانی»ام؛ در حالی که جانی، جانی است و فرقی نیست بین اینکه محل ارتکاب قتل، شکمت باشد یا آشپزخانه‌ات. نشان به آن نشان که در سقط جنین غیرشرعی باید دیه داد و حتی طبق نظر بعضی فقها، گاه قصاص ثابت می‌شود.
