یادداشت امروز:

سراج یادداشت/فولاد کویر آران و بیدگل تا ۴ سال دیگر صنعتی استراتژیک برای ایران/ارز آور ترین شرکت منطقه فولاد کویر است

سهم آب مصرفی در تولید فولاد در این شرکت فقط ۳۳۰ هزار متر مکعب بوده است که حاصل تولید شرکت ۲۰۰ میلیون آورده ارزی بوده ضمن اینکه از خروج حدود ۲۰۰ میلیون ارز از کشور نیز ممانعت بعمل آورده است.

علیرضا نمکی دبیر نشست های تخصصی سراج چنین نوشت:باید با پرداختن به صداقت  فاصله ۱۵ سانتی متری بین دو گوش مردم و محیط ذهنی آنان از طریق رسانه مدیریت گردد.
رسالت رسانه باید ضمن پرداختن به حقایق، پایبند به حفظ اصول امانت داری،اما دیده بان، مطالبه گر و دغدغه مند برای رساندن صدای مردم به گوش متولیان امور با شفافیت هر چه بیشتر باشد و جایی اگر مردم نگران موضوعی هستند به جد به کمک آنان بشتابد.
با این پیشگفتار در خصوص رسالت رسانه و بر اساس زیست فرهنگ اجتماعی، ابتدا باید عوامل موثر بر نوع شکل گیری و تربیت فرهنگی تمام افکار انسانها ،در برخورد با وقایع و رویدادهای متن و پیرامونی را بشناسیم.
دکتر کی نیا پدر علم جرم شناسی اعتقاد دارد که دو عامل در تربیت انسانها موثر هستند:
۱_وراثت
۲_محیط
طبیعتا در مورد موضوع اول همه می دانیم که بخشی از تربیت همه انسانها تابع خلق و خو و شرایطی است که از یک انسان از خانواده به ارث برده است.
اما در مورد بخش دوم بر هیچ کس پوشیده نبست که بخشی از شخصیت تمام انسانها می تواند ناشی از اثرات محیط که  به گستردگی اقلیم و جغرافیا می باشد شکل می گیرد که در در تعریف محیط می توان به محیط ذهنی نیز اشاره کرد که در عصر ارتباطات کنونی  معمولا قالب آن از طریق محتواهای رسانه ای ساخته می شود.
ساز و کار رسانه طبق تعاریفی که از آن می شود می تواند به دلخواه هدایت رسانه ای، یک شخص و یا یک جریان را آنقدر به آن هویت بخشد و بزرگ کند و به عرش رساند که افکار دیگران نا خواسته مسخ و سحر آن گردند و بالعکس با تولید یک خبر هدفمند یک انسان و یا یک جریان را آنچنان تنزل دهد که در عرف به آن رساندن به فرش معنا می گردد.
یکی از کارکرد های رسانه در ازدیاد و دامن زدن و یا کاهش بحران ها مورد ارزیابی واقع می گردد.
گاهی یک رسانه می تواند در دل یک بحران  از طریق رساندن یک مفهوم دقیق همراه با واقعیت مانند آبی بر آتش ،کانون بحران را تبدیل به گلستان کند و یا از مسئله ای هیچ و یا کاهی، کوهی بسازد و آتش بیار معرکه ای بصورت باطل گردد.
پس اهمیت رسانه به این اندازه خطیر ، اثربخش و کار ساز است و با شرح این مقدمه باید گفت چند وقتی است که هدایت فضای رسانه ای از طریق برخی از رسانه ای ها معطوف به مسایل محیط زیستی و کمبود آب و پیوند آن به موضوع صنایع فولادی کشور گردیده است که قبل از پرداختن به اصل منظور این یادداشت ابتدا باید توضیح و معرفی در مورد جایگاه صنعت فولاد در اقتصاد ایران و سهم تا ۲۳ درصدی در رشد ناخالص ملی این صنعت  در توسعه کشور در ادامه  به آن بپردازیم.
  اگر به آمار جهانی نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم در تجارت بین‌المللی، از ۲ هزار میلیارد دلار مبادله تجاری انجام شده در سال ۲۰۱۶ میلادی(۱۳۹۶ خورشیدی) در حوزه معدن و صنایع معدنی، ۴۳ درصد در حوزه فولاد بوده است؛ رقمی که نشان‌دهنده جایگاه مهم فولاد در صنایع معدنی دنیاست:
از سوی دیگر، بخش فولاد در GDP کشورها سهم چشمگیری داشته و نقش این صنعت به عنوان زمینه‌ساز رشد، غیرقابل انکار بوده است بنابراین بخش بسیار مهمی است که باید توجه ویژه‌ای به آن کرد.
در سال سه ماه اول و دوم سال جاری بر اساس آمار بانک مرکزی از 753 هزار میلیارد تومان تولید ناخالص داخلی کشور حدود 690 هزار میلیارد تومان  آن مربوط به ارزش افزوده بخش غیرنفتی و 63 هزار میلیارد تومان مربوط به ارزش افزوده بخش نفت است. طی نیمه نخست 1400 رشد واقعی ارزش افزوده بخش نفت 15.3 درصد و رشد بخش بدون نفت، 2.4 درصد است.



 




پس تولید ناخالص داخلی بر اساس قیمت‌های جاری نیز در مقایسه با نیمه نخست سال قبل، از 1774 هزار میلیارد تومان به حدود 3030    هزار میلیارد تومان در نیمه ابتدایی سال 1400 رسیده که حدود 71 درصد افزایش یافته است.
رشد اقتصادی را می‌توان به معنای افزایش ارزش کالاها و خدمات تنظیم‌شده با تورم در طول زمان تعریف کرد.
آمارشناسان به‌طور متعارف چنین رشدی را به صورت درصد افزایش تولید ناخالص داخلی حقیقی یا GDP تعریف می‌کنند.
رشد معمولاً به صورت واقعی (با اصطلاحات تعدیل‌شده تورم) محاسبه می‌شود تا اثر تحریف‌کنندهٔ تورم بر قیمت کالاهای تولیدشده را از بین ببرد و اندازه‌گیری رشد اقتصادی از حسابداری درآمد ملی استفاده می‌کند.
از آنجا که رشد اقتصادی به عنوان درصد تغییر سالانهٔ تولید ناخالص داخلی (GDP) اندازه‌گیری می‌شود، از این رو تمام مزایا و معایب آن را دارد.
 نرخ رشد اقتصادی کشورها معمولاً با استفاده از نسبت تولید ناخالص داخلی به جمعیت (درآمد سرانه) مقایسه می‌شود.
منظور از «نرخ رشد اقتصادی» نرخ هندسی سالانهٔ رشد تولید ناخالص داخلی بین سال‌های اول و آخر در یک بازهٔ زمانی است. این نرخ رشد نشان‌دهندهٔ روند سطح متوسط تولید ناخالص داخلی در طول دوره است و هرگونه نوسانات تولید ناخالص داخلی را در اطراف این روند نادیده می‌گیرد.
با این توضیحات با روی کار آمدن دولت سیزدهم طبق آمارهای رشد ناخالص ملی شاهد افزایش چند درصدی بوده است که طبیعتا نرخ تورم بر اساس فرمول یاد شده کند و حتی سیر نزولی داشته است که صنعت فولاد سهم به سزایی در این افزایش نرخ رشد ناخالص ملی و به تبع آن کاهش تورم از آن برخوردار بوده است که این اعداد و ارقام و این آمار چندان مورد دلخواه دشمن از بابت عدم تاثیر پذیری فلج کننده تحریم ها بر اقتصاد کشور توسط آنان با مکانیزم طراحی اوج فشار بر اقتصاد بازار کشور نیست و از جانب دیگر طیف های جناحی مخالف دولت کنونی چندان مایل به پذیرش این نیستند که در مدیریت اقتصادی حال حاضر موفقیتی چشمگیر حاصل گردد که افکار عمومی در مقایسه با مدت زمان زمام داری  اجرایی ، بسیاری از مشکلات خود را محصول بی تدبیری در عملکرد این طیف های ناهمسو با دولت سیزدهم بپندارند و به این نتیجه برساند.
با این شرح و پیش زمینه سازی  هدف این نگارش وعده ای می تواند باشد که در صنعت فولاد منطقه خصوصا فولاد کویر مستقر در شهرستان آران و بیدگل می تواند شکل بگیرد و فولاد کویر آران و بیدگل تا ۴ سال دیگر می تواند تبدیل به یک صنعت استراتژیک خود ایستا و خود باورگردیده  و موجب  قطع نیاز بخش بزرگی از صنایع داخلی کشور از صنایع فولاد آلیاژی از دیگر کشورهای تولید کننده این محصول گردد و ایران اسلامی را تا ابد بیمه این خود کفایی نماید.
اگر چه این ادعا بدون تفسیر و تبیین دقیق ،ثقیل و سنگین به حساب می آید اما وقتی مراجعه به واقعیت ها بنماییم پی خواهیم برد که این یک شعار و ادعای صرف نیست!
ما در کشوری زندگی می کنیم که در حال حاضر احتیاج به ۷۰ تن فولاد داریم که همیتک ۲۹ تن آن در حال تولید است که شوربختانه باید گفت از این تولید ۱۵ تن سهم صادرات بصورت خام فروشی را در بر می گیرد.
و مابقی آن در بخش نورد تبدیل به میلگرد و کلاف و غیرو می شود و سیاست وزارت صمت و برنامه ریزی در افق اجرای آن به این سمت می رود که تا سال ۱۴۰۴ صنعت فولاد کشور به سوی تولید ۵۵ میلیون تن به پیشروی بپردازد که این تولید از ۱۰۵ میلیون تن آهن اسفنجی حاصل خواهد گردید که اگر صنعت فولاد به سمت تولید فولاد آلیاژی به پیش نرود مجبور خواهیم بود به صورت خام فروشی هر کیلو ۱۷ تا بیست هزار تومان به سایر کشورهاصادر نماییم و کشور چین در حال حاضر ۵۰ درصد صنعت فولاد دنیا را تحت سیطره خود دارد.
یکی از کالاهای مورد علاقه چینی های خرید بصورت خام محصولات معدن آهن کشور ما می باشد که همان محصول خام با خرید نهایتا هر کیلو ۲۰ هزار تومان تبدیل به کالاهای لوکس در بخش فلزات مثل سیم های ارتدونسی دندان، تیغ بیستوری جراحی و فلزات مورد احتیاج در صنعت خودرو سازی و یا لوازم خانگی و آشپزخانه و.. هست و آن را حتی گاهی تا قیمت ۱۰۰ میلیون در برخی اقلام دوباره به ما می فروشد و این از مضرات خام فروشی حال حاضر در کشور می باشد.
 
به معنای دیگر باید گفت که این یعنی فروش ثروت کشور به ثمن بخس و یا به عبارت دیگر فروش ارزان معادن،و حتی پتانسیل و قابلیت انسانی در بخش نیروی کار کشور!
آنچه که از مجموعه بررسی ها تاکنون بدست آمده است اینست که کشور ایران نیازمند ۲/۵ میلیون تن فولاد آلیاژی در صنایع فرادستی و پایین دستی خود می باشد که اکنون فقط ۴۵۰ تن از فولاد آلیاژی مورد نیاز کشور با استفاده از تکنولوژی بیست سال قبل در صنعت فولاد شهر یزد تولید می گردد که متاسفانه به جهت عدم نگاه عمیق هر جه بیشتر به صنعت تولید فولاد آلیاژی، نزدیک به ۲ میلیون تن از این محصول از طریق واردات برای کشور تامین می گردد که حتی صنعت پیچ و مهره سازی کشور نیز نیازمند واردات محصول آلیاژی فولاد خارج از کشور است.
در برنامه افق چشم انداز فولاد کویر آران و بیدگل این شرکت به این سمت می رود که لااقل ۱/۵ میلیون تن فولاد آلیاژی مرغوب طبق استانداردهای دنیا را برای رفع نیاز کشور تولید نماید واز منظر دیگر منطقه کاشان با توجه به پتانسیل هایش در بخش های مختلف ادعای قابلیت رقابت با ۱۵ استان را دارد و خوشبختانه از ذخیره دانایی خوبی در ظرفیت نیروی انسانی نیز اعم از جوانان تحصیل کرده در صنایع، متالوژی و آی تی و ...بر خوردار است.
توجه به صنعت فولاد در منطقه می تواند برخی از این دانشگاهی های که اکنون در مشاغل خارج از تخصص خود جذب دیگر شغل های خارج از طبع و انتظار خود شده اند برای آنان آینده ای امیدوار کننده را برای ادامه شغل طبق تحصیلات خود رقم زده و جذب نماید.
در این میان باید از زوایه دیگر برای پاسخ به برخی معترضان و منتقدان به این صنعت در این منطقه به بهانه کمبود ذخایر سفره های زیر زمینی و الزام آب بر بودن این صنعت نیز یاد آوری گردد و که طبق تحقیقات بعمل آمده هزار لیتر بر ثانیه آب پسماند کاشان است.
شهرستان آران و بیدگل با جمعیت ۱۰۴ هزار نفری در تابستان تقریبا بصورت میانگین روزانه ۳۰۰ لیتر آب قابل شرب مصرف می کنند در حالیکه سرانه مصرف طبق الگوهای زیست محیطی و توسعه پایدار این رقم ۱۳۰ لیتر در نرم خود تعریف شده است
و یا یک چمن زمین فوتبال در استادیوم های منطقه کاشان در ۹ ماه سال ۱۳۰ هزار لیتر در روز مصرف آب آنان برای آب دهی چمن است پس این آب با عدم مصرف بهینه در الگوی مصرف  موجب هدر رفت آن می گردد.
در حالیکه طبق شنیده ها فولاد کویر در حال خرید و استفاده از پسابد منطقه می باشد که با ظرفیت سازی می تواند حجم ۷/۵ میلیون متر مکعب پسابد آران و بیدگل را جمع آوری و با تصفیه خانه که ۳۰۰ میلیارد تومان هزینه تاسیس آن نموده است بصورت چند منظور آب تصفیه شده را صرف مصارف دیگر نیز حتی بنماید.



طبق آمار مطلعین فولاد کویر در سال ۹۹ نزدیک به ۸۰۰ هزار تن شمش فولاد تهیه کرده است که ۴۰ درصد آن تبدیل به کلاف و همچنین درصد نیاز میلگرد کشور را نیز تامین کرده است که سهم آب مصرفی در تولید فولاد در این شرکت فقط ۳۳۰ هزار متر مکعب بوده است که حاصل تولید شرکت ۲۰۰ میلیون آورده ارزی داشته است ضمن اینکه از خروج حدود ۲۰۰ میلیون ارز از کشور نیز ممانعت بعمل آورده است
از جانب دیگر فقط در بخش کشاورزی ۲۰۰ میلیون متر مکعب صرف برخی از محصولات کشاورزی بدون درنظر گرفتن بحث آمایش سرزمینی در کاشت محصولات مطابق منطقه کم برخوردار از آب شده استشاید بسیاری از فعالین محیط زیست که انتقاداتی به شرکت فولاد کویر دارند به این نکته واقف نباشند که ۹۲ درصد از نیروی شاغل در این صنعت از اهالی منطقه هستند که این موجب شده است که فولاد کویر سهم به سزایی در کار آفرینی و ایجاد اشتغال تاکنون ایفا نموده باشد.
از جانب دیگر افکار عمومی باید به این مسئله ظریف اما مهم توجه نشان دهند که بعلت حفر چاه های غیر مجاز و برداشت بی رویه آب شیرین  از حوزه بالادستی اکنون شاهد مکانیزم برگشت آب شور کویرِ حوزه پایین دستی به سمت سفره های آب شیرین بالادستی هستیم پس ضرورتا این موضوع ایجاب می کند که سازمان امور آب  با نظارت دقیق ابتدا با پلمپ چاه های غیر مجاز که حتی برای مصارف غیر کشاورزی توسط برخی حفر گردیده است و سپس  مدیریت استحصال آب پایین دستی مانع از برگشت آب شور به سفره های آب شیرین قابل شرب در منطقه گردند.
از منظر دیگر با توجه به اینکه سهام فولاد کویر در بازار سرمایه و سازمان بورس عرضه شده است و همین موضوع می تواند با جذب سرمایه های مالی سرگردان در این بازار سرمایه مانع از گردش نقدینگی و ایجاد تورم در منطقه در سایر بخش های بازار گردد.
البته این سخنان نباید مانع از این شود که بخشی از دغدغه های افکار عمومی خصوصا فعالین زیست محیطی نادیده گرفته شود و شرکت فولاد کویر باید با پاسخگویی به موقع و رفع نگرانی ها در این زمینه تمام تلاش خود را بکار بندد و افکار عمومی را با اطلاع رسانی درست و به موقع به گونه ای قانع نماید که سرمایه گذاری ده هزار میلیاردی این شرکت در این صنعت طبق آخرین استانداردهای جهانی تمام تمهیدات لازم را برای جلوگیری از هرگونه آلایندگی و ممانعت از تخریب محیط زیست را در نظر داشته و در ادامه نیز در انجام آن طبق مسئولیت های اجتماعی خود پیشرو خواهد بود.