نسخه PDF
آرشیو روزنامه

شناسه خبر : 376, منتشر شده در مورخ : ۹ مهر ۱۳۹۹

یادداشت کوتاه:

حوزه/نقش رهبری در مواجهه با مشکلات اقتصادی جامعه چیست؟ چرا رهبری ورود نمی کنند؟ چرا روحانی را عزل نمی کنند یا با استیضاح و برکناری وی موافقت نمی کند؟

حوزه/نقش رهبری در مواجهه با مشکلات اقتصادی جامعه چیست؟ چرا رهبری ورود نمی کنند؟ چرا روحانی را عزل نمی کنند یا با استیضاح و برکناری وی موافقت نمی کند؟

پاسخ

  ۱) این درست است که مشروعیت تمام اجزای حکومت به تایید ولی فقیه است، اما جمهوری اسلامی ایران کاملاً به مردم سالاری دینی معتقد و ملتزم است، به این معنا که  این مردم هستند که مسئولان اجرایی و قانونگذار خود را انتخاب می‌کنند، لذا بر اساس تقسیم کاری که صورت گرفته مباحث اجرایی به عهده دولتی است که با رای مستقیم مردم روی کار آمده و تعیین مسیر آن و نظارت بر عملکرد آن به عهده مجلسی است که نمایندگان آن با رای مردم بر کرسی مجلس تکیه می‌زنند.
 اگر رهبری مدام در هر امری که وظیفه این قوا است ورود کنند، فلسفه وجودی این قوا زیر سوال می رود، ضمن آنکه روش امام راحل و رهبر معظم انقلاب مدیریت سیستمی بوده و هست، چرا که نمی خواستند و نمی خواهند نظام قائم به فرد بشود، کما اینکه با رحلت امام خمینی جامعه و نظام بدون هیچ چالشی پذیرای رهبر جدید شدند. به زبان دیگر در مدیریت الهی و ولایی همه مسئولان و آحاد جامعه باید رشد و تعالی یابند و این با دخالت رهبری در تمام امور جامعه منافات دارد.
 البته رهبری روشنگری و هشدارها  را همواره ارائه می کنند.
  ۲) اینکه گفته می‌شود رهبری کاری برای حل این مشکلات انجام نمی‌دهند اشتباه است، چرا که رهبری به چند صورت برای کاهش مشکلات مردم ورود می کنند. یکی با هشدارهای علنی و دوم دستورات و هشدارهای غیر علنی در جلسات، ایشان خود به این اشاره کردند که هر دستور یا نهیبی به یک مسئول دولتی نباید علنی شود.
 همچنین اجازه به دولت برای فعالیت‌های فراقانونی مثل برداشت از صندوق توسعه ارزی برای حل مشکلات و ...
 رهبری زمانی وارد عزل و نصب مسولان می شوند که انحراف اساسی در مسیر انقلاب رخ دهد.
در سال آخر ریاست جمهوری استیضاح یا برکناری و حتی استعفای دولت هیچ مشکلی را از جامعه برطرف نمی‌کند، بلکه بر مشکلات موجود می افزاید.
  ۳) این دولت وعده داده که با مذاکره با کدخدا مشکلات را حل می کند. همه باید اشتباه بودن این راهبرد بدانند، امروز دولت در سال آخر خود باید پاسخگوی وعده های داده شده و مسئولیتهای خویش باشد نه آنکه با کنار رفتن آن، بخش های تبلیغاتی همسو با دولت با اغواگری از آن دولتی مظلوم بسازند که مثلاً "نگذاشتند کار کند".
 باید سطح آگاهی های عمومی چنان افزایش پیدا کند که بدون ورود مصداقی، انتخاب قاطبه مردم بر اساس مصالح ملت و کشور ایران باشد تا مشکلات موجود نیز حل شود.

برچسب ها :
حوزه یادداشت پرسمان رهبر جمهوری اسلامی ایران از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد پرش به ناوبری پرش به جستجو رهبر Emblem of Iran.svg نشان دولتی جمهوری اسلامی ایران Ali khamenei in august 2020.jpg متصدی کنونی سید علی خامنه‌ای از ۱۴ خرداد ۱۳۶۸-تاکنون بیت رهبری لقب ولی امر (مسلمین جهان) امام/امامِ (امت) رهبر (معظم) انقلاب (اسلامی) مقام معظم رهبری (معظم له) (حضرت) آقا اقامت‌گاه بیت رهبری، تهران، ایران نامزدکننده مجلس خبرگان رهبری[پی‌نوشت ۱] مدت دوره تا زمانی که صلاحیت رهبری از نظر خبرگان تأیید شده باشد بنیادگذاری ۱۵ بهمن ۱۳۵۷ (تشکیل حکومت) ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ (بالفعل) ۱۲ آذر ۱۳۵۸ (قانونی) نخستین دارنده سید روح‌الله خمینی وبگاه leader.ir/fa این مقاله بخشی از رشته مقالات دربارهٔ سیاست در ایران است سیاست در ایران Emblem of Iran.svg نظام جمهوری اسلامی ایران رهبری [نمایش] قوه مجریه [نمایش] قوه مقننه [نمایش] قوه قضائیه [نمایش] شوراهای عالی [نمایش] شوراهای شهر و روستا [نمایش] انتخابات [نمایش] حزب‌ها [نمایش] نشان درگاه درگاه ایران دیگر کشورها ‏(en)‏ اطلس نبو Portrait of Ruhollah Khomeini.jpg از سلسله مقالات دربارهٔ سید روح‌الله خمینی رهبر ایران (۱۳۶۸-۱۳۵۷) خاندان (میر علی همدانی) • کودکی و نوجوانی • جوانی • مبارزات سیاسی (روزشمار) • بازگشت به ایران • دوران انقلاب • رابطه با آمریکا • درگذشت مؤسسهٔ تنظیم و نشر آثار «ایران و استعمار سرخ و سیاه» اهانت‌ها به خمینی فهرست یادمان‌ها ولایت فقیه • شورای انقلاب اسلامی ایران • ستاد اجرایی فرمان امام • نوشیدن جام زهر • فرمان هشت ماده‌ای • خط امام • دانشجویان مسلمان پیرو خط امام • انجمن اسلامی دانشجویان پیرو خط امام کتاب‌شناسی [نمایش] فهرست سخنرانی‌ها [نمایش] امضای خمینی رهبر ایران نبو رهبر جمهوری اسلامی ایران رئیس کشور و بالاترین مقام رسمی آن است. در مراوده‌های رسمی یا دولتی از این سمت اغلب با عنوان «رهبر معظم انقلاب اسلامی»، «مقام معظم رهبری»، «حضرت آیت‌الله‌العظمی»،[۱] «مقام عظمای ولایت»[۲][۳][۴]و «معظم‌له»[۵][۶] یاد می‌شود. سید روح‌الله خمینی رهبر انقلاب اسلامی، نخستین رهبر ایران بود و پس از او هم‌اکنون سید علی خامنه‌ای این سمت را بر عهده دارد. رهبر با رأی دوسِوم (۲/۳) نمایندگان مجلس خبرگان رهبری به‌مدت نامحدود برگزیده می‌شود؛ اما بر اساس اصل ۱۱۱ این قانون، درصورتی‌که رهبر از انجام وظایف خود ناتوان شود یا یکی از ویژگی‌های رهبری را از دست دهد، مجلس خبرگان رهبری می‌تواند وی را از مقامش برکنار یا خلع بکند. محتویات ۱ ولایت فقیه در قانون اساسی ۲ شرایط و صفات رهبری ۳ وظایف و اختیارات رهبری ۴ انواع صلاحیت‌ها و مسوولیت‌های رهبری ۵ انتخاب رهبری ۶ برکناری رهبر ۷ شورای رهبری ۸ رهبران جمهوری اسلامی ایران ۹ آینده رهبری ۱۰ جستارهای وابسته ۱۱ پی‌نوشت ۱۲ منابع ۱۳ پیوند به بیرون ولایت فقیه در قانون اساسی نوشتار اصلی: ولایت فقیه § ولایت فقیه و قانون اساسی همزمان با درگذشت روح‌الله خمینی، قانون اساسی در سال ۶۸ بازنگری شد و شرط مرجعیت از شرایط ولی فقیه حذف، عبارت مطلقه اضافه و اختیارات ولایت فقیه گسترده‌تر شد (اصل ۵۷ و ۱۱۰ قانون اساسی). از این رو در اصل ۵ قانون اساسی سال ۶۸ آمده‌است: در زمان غیبت حجت بن الحسن در جمهوری اسلامی ایران «ولایت امر و امامت امت» بر عهده فقیه عادل و باتقوی، آگاه به زمان، شجاع، مدیر و مدبر است.[۷] و در اصل ۵۷ نیز: قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضائیه که زیر نظر «ولایت مطلقه امر و امامت امت» اداره می‌گردند. این قوا مستقل از یکدیگرند.[۷] رهبر که ولایت مطلق دارد، سیاست‌های کلیِ نظام و نظارت بر اجرای آن را بر عهده دارد و از جمله وظیفه‌های او گماشتن برخی سمت‌های اساسی کشور است. شرایط و صفات رهبری رهبری در نظام جمهوری اسلامی ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است؛ به همین دلیل قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شرایط خاصی را که خاستگاه آن متون فقهی است، برای رهبر معین کرده که برای هیچ‌کدام از مسئولان دیگر ذکر نکرده‌است.[۸] در قانون اساسی اصول پنجم و صد و نهم مرتبط با شرایط و صفات رهبری است. براساس اصل پنجم «در زمان غیبت ولی‌عصر در جمهوری اسلامی ایران ولایت امر و امامت امت بر عهده فقیه عادل و باتقوا، آگاه به زمان، شجاع، مدیر و مدبر» است.[۸] اصل صد و نه قانون اساسی نیز شرایط رهبر را در سه بند به شرح زیر عنوان می‌کند: صلاحیت علمی لازم برای افتاء در ابواب مختلف فقه. عدالت و تقوای لازم برای رهبری امت اسلام. بینش صحیح سیاسی و اجتماعی، تدبیر، شجاعت، مدیریت و قدرت کافی برای رهبری. همچنین طبق این اصل چنانچه تعداد افرادی که همه شرایط یاد شده را دارند از یک نفر بیشتر باشد، «شخصی که دارای بینش فقهی و سیاسی قوی‌تر باشد مقدم است.»[۸] اصل سابق: شرایط و صفات رهبر یا اعضای شورای رهبری: صلاحیت علمی و تقوایی لازم برای افتاء و مرجعیت. بینش سیاسی و اجتماعی و شجاعت و قدرت و مدیریت کافی برای رهبری وظایف و اختیارات رهبری اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: تعیین سیاستها کلی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام. نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام. فرمان همه‌پرسی. فرماندهی کل نیروهای مسلح. اعلام جنگ و صلح و بسیج نیروهای مردمی. نصب و عزل و قبول استعفای: فقهای شورای نگهبان. رئیس قوه قضاییه. رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران. فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. فرماندهان عالی نیروهای نظامی و انتظامی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه. حل معضلات نظام که از طرق عادی قابل حل نیست، از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام. امضاء حکم ریاست‌جمهوری پس از انتخاب مردم. صلاحیت داوطلبان ریاست‌جمهوری از جهت دارا بودن شرایطی که در این قانون می‌آید، باید قبل از انتخابات به تأیید شورای نگهبان و در دورهٔ اول به تأیید رهبری برسد. عزل رئیس‌جمهور با در نظر گرفتن مصالح کشور پس از حکم دیوان عالی کشور به تخلف وی از وظایف قانونی، یا رأی مجلس شورای اسلامی به عدم کفایت وی بر اساس اصل هشتاد و نهم. عفو یا تخفیف مجازات محکومیت در حدود موازین اسلامی پس از پیشنهاد رئیس قوه قضاییه. رهبر می‌تواند بعضی از وظایف و اختیارات خود را به شخص دیگری تفویض کند. اصل سابق وظایف و اختیارات رهبری: تعیین فقهای شورای نگهبان. نصب عالیترین مقام قضایی کشور. فرماندهی کلی نیروهای مسلح به ترتیب زیر: نصب و عزل رئیس ستاد مشترک. نصب و عزل فرمانده کل سپاه. تشکیل شورای عالی دفاع ملی، مرکب از هفت نفر از اعضای زیر: رئیس‌جمهور. نخست‌وزیر. وزیر دفاع. رئیس ستاد مشترک. فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. دو مشاور به تعیین رهبر. تعیین فرماندهان عالی نیروهای سه‌گانه به پیشنهاد شورای عالی دفاع. اعلام جنگ و صلح و بسیج نیروهای به پیشنهاد شورای عالی دفاع. امضای حکم ریاست‌جمهور پس از انتخاب مردم صلاحیت داوطلبان ریاست‌جمهوری از جهت دارا بودن شرایطی که در این قانون می‌آید باید قبل از انتخابات به تأیید شورای نگهبان و در دورهٔ اول به تأیید رهبری برسد. عزل رئیس‌جمهور با در نظر گرفتن مصالح کشور، پس از حکم دیوان عالی کشور به تخلف وی از وظایف قانونی یا رأی مجلس شورای اسلامی به عدم کفایت سیاسی او. عفو یا تخفیف مجازات محکومیت، در حدود موازین اسلامی، پس از پیشنهاد دیوان عالی کشور. انواع صلاحیت‌ها و مسوولیت‌های رهبری صلاحیت‌های رهبری بر سه گونه است: صلاحیت‌هایی که برطبق قانون اساسی برعهده رهبری است که عبارتند از: فرماندهی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران صدور حکم رئیس قوه قضائیه ایران صدور حکم رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مجمع تشخیص مصلحت نظام شورای عالی امنیت ملی امضاء حکم ریاست‌جمهوری پس از انتخاب مردم[۹] صلاحیت‌هایی که بر طبق قوانین دیگر با حضور نمایندگان ولی فقیه اداره می‌گردد که عبارتند از: شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی سازمان اوقاف و امور خیریه بنیاد شهید و امور ایثارگران سازمان حج و زیارت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی صلاحیت‌هایی که بعنوان ولایت مطلقه یا عامه به استناد اصل پنجم دارا هستند که عبارتند از: آستان قدس رضوی بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی کمیته امداد امام خمینی سازمان تبلیغات اسلامی شورای عالی قرآن مؤسسه اطلاعات مؤسسه کیهان بنیاد پانزده خرداد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها ستاد اجرایی فرمان امام مرکز ملی فضای مجازی شورای عالی انقلاب فرهنگی[۱۰][۱۱] انتخاب رهبری نوشتار(های) وابسته: برگزیدگی سید علی خامنه‌ای به مقام رهبری در ایران برای انتخاب رهبر، یک نماینده از هر استان برای عضویت در مجلس خبرگان رهبری توسط مردم انتخاب می‌شود (در استان‌های با بیش از یک میلیون نفر جمعیت، به ازای هر ۵۰۰ هزار نفر یک نماینده افزوده می‌شود).[۱۲] جمع نمایندگان منتخب استان‌ها، مجلس خبرگان رهبری را تشکیل می‌دهند که با توجه به ویژگی‌ها و شرایطی که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای رهبر مشخص شده، فردی را که از منظر فقاهت و رهبری دینی و نیز زعامت و رهبری سیاسی دارای آن شرایط باشد، به عنوان ولی فقیه انتخاب می‌نمایند.[۱۲] اعضای خبرگان در ایران برای مدت هشت سال انتخاب می‌شوند و علاوه بر تعیین رهبر، وظیفه نظارت بر کارها و شرایط او را نیز بر عهده دارند.[۱۲][۱۳] اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: «رهبر کبیر انقلاب جهانی اسلام و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت‌الله العظمی امام خمینی «قدس سره الشریف» که از طرف اکثریت قاطع مردم به مرجعیت و رهبری شناخته و پذیرفته شدند، تعیین رهبر به‌عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری دربارهٔ همه فقها واجد شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم بررسی و مشورت می‌کنند هر گاه یکی از آنان را اعلم به احکام و موضوعات فقهی یا مسایل سیاسی و اجتماعی یا دارای مقبولیت عامه یا واجد برجستگی خاص در یکی از صفات مذکور در اصل یکصد و نهم تشخیص دهند او را به رهبری انتخاب می‌کنند و در غیر این صورت یکی از آنان را به عنوان رهبر انتخاب و معرفی می‌نمایند. رهبر منتخب خبرگان، ولایت امر و همه مسئولیت‌های ناشی از آن را برعهده خواهد داشت. رهبر در برابر قوانین با سایر افراد کشور مساوی است.» در اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده‌بود: «هر گاه یکی از فقهای واجد شرایط مذکور در اصل پنجم این قانون از طرف اکثریت قاطع مردم به مرجعیت و رهبری شناخته و پذیرفته شده باشد، همانگونه که در مورد مرجع عالیقدر تقلید و رهبر انقلاب آیت‌الله العظمی امام خمینی چنین شده‌است، این رهبر، ولایت امر و همه مسئولیتهای ناشی از آن را بر عهده دارد، در غیر این صورت خبرگان منتخب مردم دربارهٔ همه کسانی که صلاحیت مرجعیت و رهبری دارند بررسی و مشورت می‌کنند، هر گاه یک مرجع را دارای برجستگی خاص برای رهبری بیابند او را به عنوان رهبر به مردم معرفی می‌نمایند، وگرنه سه یا پنج مرجع واجد شرایط رهبری را به عنوان اعضاءی شورای رهبری تعیین و به مردم معرفی می‌کنند.» برکناری رهبر اصل ۱۱۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: «هر گاه رهبر از انجام وظایف قانونی خود ناتوان شود. یا فاقد یکی از شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم گردد، یا معلوم شود از آغاز فاقد بعضی از شرایط بوده‌است، از مقام خود بر کنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یکصد و هشتم است. در صورت فوت یا کناره‌گیری یا عزل رهبر، خبرگان موظفند، در اسرع وقت نسبت به تعیین و معرفی رهبر جدید اقدام نمایند. تا هنگام معرفی رهبر، شورایی مرکب از رئیس‌جمهور، رئیس قوهٔ قضائیه و یکی از فقهای شورای نگهبان انتخاب مجمع تشخیص مصلحت نظام، همه وظایف رهبری را به‌طور موقت به عهده می‌گیرد و چنانچه در این مدت یکی از آنان به هر دلیل نتواند انجام وظیفه نماید، فرد درگیر به انتخاب مجمع، با حفظ اکثریت فقها، در شورا به جای وی منصوب می‌گردد. این شورا در خصوص وظایف بندهای ۱ و ۳ و ۵ و ۱۰ و قسمت‌های (د) و (ه) و (و) بند ۶ اصل یکصد و دهم، پس از تصویب سه چهارم اعضاء مجمع تشخیص مصلحت نظام اقدام می‌کند. هر گاه رهبر بر اثر بیماری یا حداکثر دیگری موقتاً از انجام وظایف رهبری ناتوان شود، در این مدت شورای مذکور در این اصل وظایف او را عهده‌دار خواهد بود.» اصل سابق: «هر گاه رهبر یا یکی از اعضای شورای رهبر یا یکی از اعضای شورای رهبری از انجام وظایف قانونی رهبری ناتوان شود یا فاقد یکی از شرایط مذکور در اصل یکصد و نهم گردد از مقام خود بر کنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یکصد و هشتم است. مقررات تشکیل خبرگان برای رسیدگی و عمل به این اصل در اولین اجلاسیه خبرگان تعیین می‌شود.» شورای رهبری در اصل ۱۱۱ قانون اساسی آمده‌است که «در صورت فوت یا کناره‌گیری یا عزل رهبر، خبرگان موظفند در اسرع وقت، نسبت به تعیین و معرفی رهبر جدید اقدام نمایند. تا هنگام معرفی رهبر، شورایی مرکب از رئیس‌جمهور، رئیس قوهٔ قضائیه و یکی از فقهای شورای نگهبان به انتخاب مجمع تشخیص مصلحت نظام، همه وظایف رهبری را به‌طور موقت به عهده می‌گیرد.» اصل ۱۱۱، البته شورایی که تا هنگام انتخاب جانشین رهبری وظایف او را به عهده می‌گیرد را، «موقت» می‌داند و «شورای رهبری» نمی‌نامد. اما در این اصل، نکته‌ای وجود دارد که کمتر مورد توجه قرار گرفته و آن، ذکر نشدن «سقف زمانی» برای مسئولیت چنین شورایی است. مطابق این اصل، اعضای مجلس خبرگان باید در «اسرع وقت» رهبر جدید را تعیین کنند، اما تعریف نشده که این اعضا، حداکثر چقدر برای این انتخاب مهلت دارند و اگر تا چه مدتی بر روی فردی به نتیجه نرسیدند چه خواهد شد. در حقیقت با توجه به اینکه جانشین رهبر، باید حداقل رای دوسوم از حاضران در مجلس خبرگان را داشته باشد، در صورتی که هیچ کاندیدایی این میزان رای را به دست نیاورد، به لحاظ تئوریک شورای سه نفره ذکر شده در اصل ۱۱۱ می‌تواند به‌طور نامحدود به ایفای وظایف رهبری بپردازد. در صورتی که اعضای مجلس خبرگان، در درازمدت نتوانند بر روی کاندیدایی مشخص به توافق برسند، این شورای سه نفره حتی در شرایطی خاص، قادر است با انجام همه‌پرسی برای بازنگری در اصول قانون اساسی – از جمله اصول مرتبط با رهبری – نیز موافقت کند. شورای سه نفره، البته اختیار انجام تعداد کمی از وظایف رهبری و از جمله صدور فرمان همه‌پرسی را ندارد، اما می‌تواند در صورت تمایل، «پس از تصویب سه چهارم اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام» به انجام این وظایف هم بپردازد. به عبارت دیگر، اشارات رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام به بازبودن راه قانونی تشکیل شورای رهبری، در شرایطی انجام شده که از نظر تئوریک این امکان وجود دارد که در فرایند تعیین رهبر آینده، شورایی سه نفره جایگزین او شود و حتی با زمینه‌سازی تغییر قانون اساسی، به احیای صریح «شورای رهبری» بپردازد.[۱۴] رهبران جمهوری اسلامی ایران نخستین رهبر یا ولی فقیه ایران بعد از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ (۱۹۷۹ میلادی) سید روح‌الله خمینی بود. وی رهبر انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ نام گرفت و اولین مجلس خبرگان رهبری در سال ۱۳۶۴ حسین‌علی منتظری را به‌عنوان قائم مقام رهبری برگزید. اما اختلافات شدید او با خمینی موجب شد تا وی در فروردین ۱۳۶۸ از این مقام برکنار شود. پس از درگذشت سید روح‌الله خمینی، در جلسه مجلس خبرگان رهبری، سید علی خامنه‌ای به رهبری انتخاب گردید.[۱۵] به گفته هاشمی رفسنجانی مهمترین موافق رهبری جمعی در این مجلس خود خامنه‌ای بود و حتی اعلام کرده بود که چون ولایت فرد را قبول ندارم، کاندیدای رهبری نمی‌شوم. اما در مرحله اول رأی‌گیری بیش از بیست نفر به شورای رهبری رأی دادند و ۴۵ نفر با رهبری فرد موافق بودند.[۱۶] سپس برای انتخاب رهبر بین خامنه‌ای و سید محمدرضا گلپایگانی که اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم او را پیشنهاد می‌کردند، رأی‌گیری شد.[۱۷] خامنه‌ای ۶۸ رأی، گلپایگانی ۱۳ رأی آورد و حدود ۱۳ نفر هم رأی ندادند. نقل قول هاشمی از روح‌الله خمینی که توانایی سید علی خامنه‌ای را برای رهبری تأیید کرده بود، نقش مهمی در اعتماد خبرگان به سید علی خامنه‌ای داشت.[۱۸] مسئله مهم در این انتخاب شرط مرجعیت بود؛ چراکه سید علی خامنه‌ای مرجع تقلید نبود. طبق اولین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران رهبر باید مرجع تقلید می‌بود و «شورای بازنگری قانون اساسی» هنوز کار بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی را به پایان نرسانده بود؛ و عملاً در این انتخاب قانون اساسی و شرایط رهبری در نظر گرفته نشد.[۱۹] نام تصویر زادروز–مرگ دریافت سمت پایان سمت سید روح‌الله خمینی پرتره امام خمینی ۳۰ شهریور ۱۲۸۱–۱۳ خرداد ۱۳۶۸ ۱۲ آذر ۱۳۵۸ (۳ دسامبر ۱۹۷۹) ۱۳ خرداد ۱۳۶۸ (۳ ژوئن ۱۹۸۹) سید علی خامنه‌ای سید علی خامنه‌ای رهبر ایران ۲۴ تیر ۱۳۱۸ – تاکنون ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ (۴ ژوئن ۱۹۸۹) رهبر کنونی آینده رهبری نوشتار اصلی: برگزیدن رهبر آینده ایران اگرچه هیچ گزارش رسمی و اظهار نظری از سوی خبرگان رهبری —که تعیین‌کنندگان قانونی رهبر هستند— در این باره منتشر نشده‌است، اما تحلیلگران برخی رسانه‌ها گمانه‌زنی‌هایی گوناگون و متفاوت دربارهٔ جانشین سیدعلی خامنه‌ای ارائه داده‌اند. مثلاً بی‌بی‌سی، در این باره از برخی صاحب‌نظران پرس‌وجو کرده‌است و ایشان برخی افراد را مطرح نموده‌اند.[۲۰] جستارهای وابسته نقد رهبری در ایران پی‌نوشت امامت آیت‌الله خمینی، نخستین امام جمهوری اسلامی ایران، در طول انقلاب اسلامی ایران مطرح شد، و ضمن همه‌پرسی قانون اساسی سال ۵۸ رهبری وی رسمیت یافت، بدون نیاز به انتخاب خبرگان. در اصل ۱۰۷ قانون اساسی سال ۵۸ آمده‌بود: «هر گاه یکی از فقهای واجد شرایط مذکور در اصل پنجم این قانون از طرف اکثریت قاطع مردم به مرجعیت و رهبری شناخته و پذیرفته شده باشد، همانگونه که در مورد مرجع عالیقدر تقلید و رهبر کبیر انقلاب آیت‌الله‌العظمی امام خمینی چنین شده‌است، این رهبر، ولایت امر و همه مسئولیتهای ناشی از آن را بر عهده دارد، در غیر این صورت خبرگان منتخب مردم دربارهٔ همه کسانی که صلاحیت مرجعیت و رهبری دارند بررسی و مشورت می‌کنند، هر گاه یکی مرجع را دارای برجستگی خاص برای رهبری بیابند او را به عنوان رهبر به مردم معرفی می‌نمایند...» منابع «نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای». وب‌گاه رسمی آیت‌الله سید علی خامنه‌ای. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۲۰. «پیام قرآنی مقام عظمای ولایت در دیدار با اقشار مختلف مردم چه بود». mojnews.com. ۲۲ مرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۲۰. «جوانان، سخنان مقام عظمای ولايت را ملاك عمل و حجت شرعی خود قرار دهند». خبرگزاری بین‌المللی قرآن. ۹ شهریور ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۲۰. «"سالروزانتخاب مقام عظمای ولایت حضرت آیت‌الله خامنه ای به رهبری انقلاب اسلامی"». irtobacco.com. دریافت‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۲۰. «روایتی از تاریخ دقیق تولد رهبر انقلاب از زبان معظم‌له». مشرق‌نیوز. «اطلاعیه دفتر رهبر معظم انقلاب دربارهٔ انتشار آثار معظم‌له». «مرکز پژوهشها - قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. جوان آراسته، حسین (بهار ۱۳۸۷). «بررسی صفات و شرایط رهبر در قانون اساسی» (PDF). حکومت اسلامی. پرتال جامع علوم انسانی (۴۷): ۱۳۷. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۸. اصل ۱۱۰ و ۱۷۶ قانون اساسی اختیارات ولی فقیه محمد تقی مصباح یزدی اصل ۵ محسن غرویان (۱۳۸۰). «بررسی وظایف و اختیارات رهبر و رئیس‌جمهور ایران در مقایسه با وظایف و اختیارات عالیترین مقامات در سه کشور آمریکا، فرانسه و انگلستان». معرفت. پرتال جامع علوم انسانی (۴۳). دریافت‌شده در ۸ سپتامبر ۲۰۱۸. سایبانی، علیرضا؛ حمزهئی ماشاری، صالح (فروردین ۱۳۹۶). «نقش و جایگاه ولایت فقیه و ارتباط آن با تفکیک قوا در حقوق اساسی ج.ا. ا» (PDF). ماهنامه پژوهش ملل. دوم (۱۶): ۲۴. دریافت‌شده در ۸ سپتامبر ۲۰۱۸. آیا تشکیل شورای رهبری بعد از آیت‌الله خامنه‌ای غیرممکن است؟ بی‌بی‌سی فارسی [۱] اظهارات هاشمی رفسنجانی دربارهٔ شورای رهبری بایگانی‌شده در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine ابتکار نیوز، آذر ۱۳۸۵ به مناسبت گشایش نخستین مجلس خبرگان رهبری مستقل‌ترین نهاد نظام روزنامه همشهری، ۲۵ تیر ۱۳۸۴ روایت هاشمی رفسنجانی از آخرین روزهای حیات امام پارسینه علی ذوعلم. «پاسخ به رساله استیضاح مرجعیت رهبری». جرس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ آوریل ۲۰۱۴. «نظرخواهی: رهبر آینده ایران چه کسی خواهد بود؟». BBC Persian. ۲۰۱۶-۰۲-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۵-۲۱.